Kiedy sprzedawca może odmówić rękojmi?

Rękojmia jest istotnym elementem relacji między sprzedawcą a konsumentem i pełni kluczową rolę w zabezpieczeniu praw nabywcy w przypadku zakupu wadliwego towaru. To zapewnienie, że produkt spełni oczekiwania klienta i będzie zgodny z umową. Niemniej jednak istnieją sytuacje, w których sprzedawca może odmówić udzielenia rękojmi, co stanowi istotną kwestię dla obu stron transakcji. Kiedy dokładnie ma to miejsce? Dowiedz się, kiedy sprzedawca może odmówić rękojmi!

Czym jest rękojmia?

W kontekście zakupu produktów, a zwłaszcza ich reklamacji, nierzadko pojawia się pojęcie rękojmi. Czym ona właściwie jest? Jeśli kupujesz produkt, czy to w sklepie stacjonarnym, czy internetowym, zyskujesz prawo do jego reklamacji w przypadku gdy towar okaże się wadliwy. Odpowiedzialność za wszelkie wady lub niezgodność produktu z umową spoczywa na sprzedawcy i jest jego obowiązkiem, którego nie może się zrzec.

Rękojmia stanowi zatem przede wszystkim narzędzie, które pozwoli Ci egzekwować odpowiedzialność ze strony sprzedawcy. Innymi słowy, to legalne prawo, które nakłada na sprzedawcę obowiązek odpowiadania za wszelkie wady towaru oferowanego nabywcy.

Czym różni się rękojmia od gwarancji?

Rękojmia bywa mylona z gwarancją. Są to jednak dwa, zupełnie odmienne pojęcia. Co je różni?

Rękojmia jest świadczeniem obligatoryjnym i automatycznie przysługujące kupującemu. Z kolei gwarancja to dobrowolne zobowiązanie sprzedawcy, które może obejmować nie tylko wady fizyczne, lecz także kwestie dotyczące jakości produktu.

Jest to rodzaj dodatkowej ochrony udzielanej przez sprzedawcę, co pozwala klientowi na skorzystanie z dodatkowych środków naprawczych lub korzyści, które niekoniecznie wynikają z obowiązujących przepisów prawa dotyczących rękojmi.

Co obejmuje rękojmia?

Rękojmia obejmuje dwie, główne kategorie wad:

• fizyczne – każdy defekt, który powoduje, że produkt nie spełnia warunków umowy. Przykłady to sytuacje, gdy produkt nie spełnia obietnic zawartych w ofercie lub nie można go używać w sposób zgodny z przeznaczeniem;
• prawne – aby wada została uznana za prawną, musi spełniać konkretne kryteria, np. gdy sprzedawca nie jest właścicielem rzeczy lub, gdy rzecz stanowi dowód w postępowaniu karnym.

Czy rękojmia funkcjonuje także w przypadku przesyłek online? Przeczytaj: Jakie masz prawa, jeśli otrzymałeś uszkodzoną przesyłkę?

Okres rękojmi – ile wynosi?

Okres rękojmi, czyli czas, w którym sprzedawca ponosi odpowiedzialność za ewentualne wady produktu, wynosi standardowo 2 lata od momentu wydania towaru. Natomiast, jeśli chodzi o nieruchomości, wydłuża się go do 5 lat. W przypadku rzeczy używanych ten czas może zostać skrócony do roku. Warto jednak zaznaczyć, że w sytuacji, gdy okres rękojmi ulega skróceniu, sprzedawca zobowiązany jest poinformować kupującego o tym fakcie.

To ważne, aby kupujący był zawsze rzetelnie informowany o warunkach gwarancji, co umożliwia mu świadomy wybór podczas dokonywania zakupu.

Jak skorzystać z rękojmi?

W celu skorzystania z rękojmi konsument musi złożyć reklamację, co jest jednocześnie z żądaniem rekompensaty za szkody wynikłe z zakupu wadliwego towaru.

Gdy konsument podejrzewa, że otrzymał produkt z wadą, ma prawo zażądać od sprzedawcy jednego z czterech rozwiązań problemu.

Może żądać:

1. wymiany towaru na nowy,
2. naprawy wady,
3. obniżenia ceny uszkodzonej rzeczy,
4. zwrotu środków.

W sytuacji istotnej wady, konsument ma także prawo odstąpić od umowy. To nabywca decyduje, w jaki sposób reklamacja ma być rozpatrzona.

Reklamacja może być złożona w dowolnej formie, niezależnie czy jest to rękojmia, czy gwarancja. Prawo nie narzuca, czy ma to być forma pisemna, czy ustna. Ważne jednak, by konsument określił swoje żądania w stosunku do sprzedawcy.

Warto pamiętać, że okazanie paragonu nie jest konieczne, nawet gdy wymaga go sprzedawca. Wystarczy, że konsument przedstawi np. potwierdzenie płatności, fragment korespondencji mailowej albo zeznania świadków.

Przeczytaj też: Reklamacja usługi kurierskiej – jak to działa?

Kiedy sprzedawca może odmówić rękojmi?

Czy przedsiębiorca ma prawo odmówić rękojmi? Chociaż zazwyczaj sprzedawca powinien akceptować żądania kupującego, istnieją sytuacje, w których odmowa uznania reklamacji jest dopuszczalna. Przepisy precyzyjnie określają te przypadki i ograniczają je do dwóch sytuacji.

• Sprzedawca ma prawo odmówić zrealizowania żądań kupującego w ramach reklamacji, gdy produkt lub jego część nie jest już dostępna na rynku.
• Sprzedawca ma prawo odmówić rękojmi, w sytuacji, w której spełnienie żądań kupującego wiązałoby się z nieuzasadnionymi wysokimi kosztami (np. kupujący żąda wymiany całego produktu, a uszkodzona jest tylko jego wymienialna część).

Mimo odmowy reklamacji, sprzedawca musi zaproponować alternatywne rozwiązanie sprawy. Kupujący zachowuje jednak prawo do dochodzenia swoich roszczeń na każdym etapie.

W przypadku niemożliwości wymiany towaru, kupujący może żądać naprawy. Jeśli to również nie jest możliwe lub niezgodne z intencją sprzedawcy, klient ma prawo żądać obniżenia ceny. W sytuacji, gdy kupujący wybiera obniżenie ceny, powinien wskazać żądaną kwotę, o jaką cena powinna być obniżona.

W kontekście relacji handlowych kluczowe jest zrozumienie, że mimo klarownych zasad rękojmi, istnieją sytuacje, w których sprzedawca może zasadnie odmówić jej udzielenia. Zabezpieczając swoje prawa jako konsument, warto zawsze sprawdzić, czy podjęta przez sprzedawcę decyzja o odmowie rękojmi jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa.