Jak zbindować dokumenty?

Pojedyncze kartki, stanowiące podstawę skserowanej książki, pracy dyplomowej czy podręcznika, muszą zostać jakoś złączone, by mogły stanowić całość (tj. książkę w pełnej krasie). W tym celu konieczne będzie tzw. bindowanie dokumentów – metoda wykorzystująca bindownicę. Narzędzie pojawia się w punktach ksero, biurach, urzędach i innych miejscach, gdzie wykonuje się typową pracę biurową. Jak wygląda bindowanie dokumentów krok po kroku? Czy możliwe jest bindowanie bez bindownicy?

Jak zbindować dokumenty – rodzaje bindowania

Bindowanie dokumentów jest techniką introligatorską, która polega na łączeniu luźnych kartek, umieszczając je na specjalnych listwach zaciskowych (brzegi sczepiają się ze sobą przy pomocy tzw. bindy). Istnieje kilka typów bindowania. Mowa o bindowaniu plastikowym, metalowym, kanałowym, termicznym, drutowym i spiralą plastikową.

Na czym polega bindowanie plastikowe?

Bindowanie plastikowe to najpopularniejsze rozwiązanie w punktach ksero. Ów sposób umożliwia zbindowanie dużego bloku kartek (o maksymalnej szerokości 30 mm). Po procesie możliwe jest ponowne otwarcie plastikowego grzebienia oraz zamknięcie. Kartki zostają podziurkowane (niektóre osoby uważają to za wadę), a częste przeglądanie zbindowanych dokumentów może doprowadzić do zniszczenia.

Co warto wiedzieć o bindowaniu metalowym?

Bindowanie metalowe odbywa się przy użyciu podwójnego metalowego grzbietu, z zamknięciem, produkowanego w odcinkach lub szpulach jako otwarty grzebień. Nie ma możliwości ponownego otwarcia i zamknięcia tak zbindowanego dokumentu. To technika spotykana najczęściej w poligrafii przemysłowej, np. przy bindowaniu kalendarzy ściennych i książkowych, notesów, kołonotatników.

Jak wygląda termiczne bindowanie dokumentów krok po kroku?

Bindowanie termiczne wykonuje się je na ciepło. Nie wykorzystuje się tutaj plastikowych grzbietów ni metalowych kanałów. Owa metoda polega na umieszczeniu papierów w bindownicy, gdzie zachodzi sklejanie kartek i okładki (specjalny klej), koniecznie pod wysoką temperaturą. Bindowanie termiczne trwa krótko (zaledwie kilkadziesiąt sekund), daje efekt estetycznych i eleganckich arkuszy. W przeciwieństwie do pozostałych technik jest to trwała metoda – dokumentu nie można już rozbindować.

Jak zbindować dokumenty? Pozostałe metody

Bindowanie kanałowe opiera się na zaciśnięciu kartek i okładek w specjalnym metalowym kanale. Powstaje efekt estetycznych stron (kartki nie są dziurkowane ani klejone), które od kanału oddziela okładka. Takie dokumenty po rozbindowaniu mogą być ponownie użytkowane.

Bindowanie drutowe to dość popularna i trwała technika, która umożliwia scalenie ze sobą maksymalnie 112 – 120 arkuszy papieru. Wykorzystuje się tutaj metalowe grzbiety. Po zaciśnięciu kartek i okładki powstaje estetyczny, solidny dokument – arkuszami można obracać o 360 stopni, lecz nie można wyjmować.

Bindowanie spiralą plastikową opiera się na scalaniu pliku kartek przy pomocy specjalnej, wkręcanej spirali. Tą metodą można zbindować blok o szerokości do 46 mm.

Podstawowe narzędzia do bindowania. Jak zbindować dokumenty bindownicą?

Najważniejszym narzędziem do bindowania jest bindownica. Pozostałe niezbędne elementy to listwy grzebieniowe (tzw. grzebienie) oraz okładki.

Bindownica jest urządzeniem poligraficznym o charakterystycznym wyglądzie. Przy jej pomocy można równomiernie podziurkować większą liczbę arkuszy papieru, a następnie zamontować kartki na specjalnym grzebieniu. Mamy do wyboru dwa rodzaje bindownic:

• ręczną – wymaga zastosowania siły przy dziurkowaniu,
• elektryczną – dziurkowanie przy użyciu energii elektrycznej, bez ludzkiego działania.

Przed wyborem potencjalnej bindownicy warto zastanowić się, z jakimi plikami będziemy mieli do czynienia (w kontekście ich wielkości). Zazwyczaj mają one określone normy, przy których pracują poprawnie – różne odchylenia od standardu mogą spowodować problemy w bindowaniu. Ponadto bindownice posiadają specjalne szufladki, w których lądują odpady (małe fragmenty papieru) z bindowania. Pozbycie się ścinków jest bardzo proste – po zakończonym procesie wystarczy otworzyć szufladkę i wyrzucić jej zawartość do kosza.

Większość bindownic została wyposażona w dodatkowe podkładki antypoślizgowe, zapobiegające przesuwaniu się urządzenia podczas bindowania – niezależnie od siły nacisku na urządzenie.

W profesjonalnych narzędziach bindujących istnieje możliwość regulacji listew grzbietowych oraz dopasowywania do siebie wydziurkowanych miejsc na kartkach.

Inne narzędzia do bindowania. Listwy grzebieniowe i zaciskowe

Listwy grzebieniowe (grzebienie) są specjalnymi akcesoriami, które spajają wszystkie bindowane arkusze papieru. Mają postać charakterystycznych, różnokolorowych listew z pierścieniami. Nakłada się je przy pomocy bindownicy w wydziurkowane miejsca. Muszą być zaciśnięte bardzo mocno i dokładnie, żeby żadna kartka nie wypadła z dokumentu. Grzebienie są wykonane z plastiku lub metalu, w różnorodnych kolorach i rozmiarach.

Alternatywą dla nich są nieco droższe listwy zaciskowe. Choć mieszczą w sobie znacznie mniej stron, w wielu przypadkach stanowią praktyczne i opłacalne rozwiązanie.

Folie i okładki do bindowania

Folia do bindowania to akcesorium, które zabezpiecza zbindowane dokumenty przed zniszczeniem. Może mieć różną grubość – na ogół jednak wykorzystuje się grubszą wersję. Folię dziurkuje się i umieszcza na górnej części wybranych arkuszy papieru, po czym binduje całość. Tak przygotowana pierwsza strona dokumentu jest odpowiednio zabezpieczona. Ostatnia strona zbindowanego pliku również musi zostać uwieńczona zabezpieczeniem – tzw. kartonem do bindowania. Jest to zwykły kawałek tektury w odpowiednim rozmiarze.

Okładki do bindowania (obwoluta do listew) nie są koniecznością, choć stanowią estetyczny dodatek do dokumentu. Zazwyczaj mają zesztywniały profil – ich zadanie to usztywnienie całego pliku i ochrona zawartości przed zgnieceniem, rozerwaniem i innymi zniszczeniami.

Gdzie przechowuje się zbindowane dokumenty?

Zbindowane dokumenty często gromadzi się w firmowych archiwach, domowym biurze. Dzięki bindownicy przedsiębiorca nie musi się martwić o, rozrzucone wszędzie, pliki kartek, których nie sposób uporządkować. Zorientuj się, jak przechowywać dokumenty w magazynie, domowym biurze czy archiwum. W międzyczasie musisz także nabyć wiedzę, jak zabezpieczyć dokumenty do wysyłki – nie ominie Cię wysyłanie ważnych plików do księgowości.

Czy możliwe jest bindowanie bez bindownicy?

Jeśli nie masz czasu na pójście do punktu ksero, a potrzebujesz złączyć plik kartek w jedną „książeczkę”, spróbuj zbindować je bez bindownicy. Możliwe jest to zarówno na gotowej bazie (uprzednio zbindowane dokumenty, które rozbindowano), jak i takiej robionej od zera (nietknięte dokumenty).

Elementy, które musisz przygotować, to: metalowa binda, ozdobna karta (posłuży za przednią część okładki), niewielka sprężyna, dziurkacz, ołówek.

Dekoracyjną kartę należy złączyć z bindą. Odległość między krawędziami a dziurkami musi być równa (odrysuj to sprężynką, zaznaczając krzyżykiem). Najtrudniejszy etap to dziurkowanie. Użyj dziurkacza szczypcowego (najlepiej) lub klasycznego, biurowego. Postaraj się przedziurkować dokładnie każdy środek zaznaczony krzyżykiem. Po stworzeniu pierwszej dziurki narysuj linie pomocnicze na przedłużeniu obwodu koła. Takim sposobem twórz każdą kolejną dziurkę – w końcu wydziurkujesz całą przednią stronę.

Następnym krokiem jest wydziurkowanie pliku kartek. Bazujesz na stronie głównej, zaznaczając miejsca dziurek zgodne z jej układem. Kartki z dziurkami przykładasz do siebie, a ostatnią stronę przełóż na przód. Załóż pierwszą bindę, w międzyczasie delikatnie, acz stanowczo ściskając drut. Każda binda powinna być odpowiednio założona.

Choć bindowanie bez bindownicy jest możliwe, lepiej wykorzystać owo narzędzie. Masz wtedy gwarancję trwałego, spójnego spięcia. Samodzielne, prowizoryczne bindowanie dokumentów wykorzystuje się raczej przy scrapbookingu i innych dekoracyjnych technikach papierniczych.