Odprawa celna – co to jest i jak wygląda?

Import towarów spoza Unii Europejskiej zobowiązuje do dokonania określonych formalności celnych, obejmujących skontrolowanie towarów. Jest to tzw. odprawa celna. Przedstawimy Ci podstawowe informacje, co to odprawa celna. Dowiesz się także, jak wygląda odprawa celna – zarówno w przypadku eksportu, jak i importu.

Table of Contents

Odprawa celna – co to? Na czym polega?

Odprawa celna to kontrola dokumentacji i zawartości towarów przewożonych poza granicę kraju, a także pobranie cła i podatków (importer ładunku jest zobowiązany uiścić owe opłaty). Szczegóły postępowań podczas odprawy definiowane są w Ustawie o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku. Kontrola celna może obejmować całe dostawy towarów lub jedynie ich fragmenty. Odbywa się w obecności importera albo bez jego udziału. Celnicy sprawdzają towar (zadeklarowany do odprawy). Kontrola celna jest konieczna, by zabezpieczyć międzynarodowy obrót towarów, zgodnie z obowiązującymi przepisami i umowami międzynarodowymi.

Rodzaje odprawy celnej

Wyróżniamy różne rodzaje odprawy celnej. Najczęściej mówimy o:

Odprawie celnej czasowej (warunkowej) – odbywa się wtedy, gdy po jakimś czasie ładunek wraca za granicę celną (np. wysyłka towaru na targi międzynarodowe).
Odprawie celnej ostatecznej – towar zostaje odprawiony tylko raz i nie wysyła się już go ponownie poza granicę celną (zdarza się najczęściej).
Odprawie celnej odroczonej – w momencie, gdy dany urząd celny nie jest w stanie dokonać właściwej kontroli z powodu braku odpowiednich technik; wtedy kontrolę przekazuje się innemu urzędowi celnemu.

Istnieje jeszcze drugi sposób podziału odprawy celnej towaru. W tym wypadku pojawią się dwie ewentualności:

Odprawa zwykła – podczas niej stosuje się wszystkie procedury celne, a także należy przedstawić komplet wymaganych dokumentów wraz z towarem (w całości).
Odprawa uproszczona – wykonywana jest tutaj procedura przyspieszająca i ułatwiająca odprawę celną. Z takiej kontroli na granicy korzystają firmy, które wydają się służbom celnym godne zaufania. To typowa procedura też dla tych przedsiębiorstw, które odprawiają towary niereglamentowane. Odprawa uproszczona może mieć dwie wersje. Pierwsza, najczęściej stosowana to procedura na miejscu – w magazynie lub siedzibie firmy. Nie trzeba wtedy przedstawiać towaru w urzędzie celnym, oszczędza się czas transportu. Drugi sposób polega na przedstawieniu niekompletnego zgłoszenia celnego – to wykorzystuje się w wyjątkowych sytuacjach.

Kiedy wykonuje się odprawę celną towaru?

Odprawę celną dokonuje się zarówno przy wywozie towarów do kraju spoza Unii Europejskiej, jak i przy wwożeniu ładunków z takich państw. To także konieczność przy międzynarodowym obrocie towarami z państwami, które – co prawda – należą do Unii Europejskiej, jednak nie stosują dyrektyw podatkowych (np. Wyspy Kanaryjskie). Jeżeli zastanawiasz się, jak wysłać paczkę do Anglii lub jak wysłać paczkę do USA, musisz liczyć się potrzebą uregulowania cła i podatków, a także obowiązkową odprawą celną.

Wszystkie te zasady są argumentowane w polskim prawie przez bardzo ważny akt prawny, dotyczący handlu z krajem pozawspólnotowym (nienależącym do UE) – Unijny Kodeks Celny. Obowiązuje on od 1 maja 2016 roku. Powstał w wyniku rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 roku.

Jakie dokumenty są niezbędne do odprawy celnej?

Import i eksport towarów, które podlegają odprawie celnej, wymaga dostarczenia wielu dokumentów. Ważne są, m.in.:

lista towarowa lub specyfikacja towarów,
zezwolenie na import, eksport,
faktura, która potwierdza wartość zgłoszonego towaru,
list przewozowy,
dane podmiotu dokonującego załadunku i wyładunku,
informacje o miejscu pochodzenia i przeznaczeniu towaru.

W zależności od sytuacji potrzebne są też inne papiery. W przypadku importu zazwyczaj pojawia się konieczność dostarczenia certyfikatu CE wystawionego przez producenta towaru. Jeśli mamy do czynienia z importem okazów flory i fauny, należy doręczyć celnikom świadectwo CITES, świadectwo weterynaryjne (tzw. dokumenty wymagane na podstawie innych przepisów prawa). W przypadku transportu morskiego potrzebny jest także dokument B/L bądź SWB. Przy transporcie koleją – list przewozowy CIM/SMGS, natomiast przy transporcie lotniczym – dokument przewozowy AWB.

Jak wygląda odprawa celna? Krok po kroku

Odprawa celna może mieć różny przebieg – wiele zależy od jej rodzaju, typu przewożonego towaru oraz tego, czy mamy do czynienia z eksportem, czy importem. W obu przypadkach można wykorzystać kanał elektroniczny i tradycyjny.

Import wymaga większych formalności niż eksport. Wówczas podczas odprawy celnej sporządzane jest zgłoszenie celne. Importer musi także dołączyć wymaganą dokumentację oraz uregulować należności celne, podatkowe.

Tradycyjne zgłoszenie celne przy imporcie wymaga użycia formularza papierowego (SAD). Jeśli wybrany zostanie kanał elektroniczny, oznacza to, że zgłoszenie celne dokonuje się w formie elektronicznej (system CELINA). Konieczna jest wtedy również rejestracja na Platformie Usług Elektronicznych Służby Celnej i uzyskanie numeru EORI. To bardzo ważny numer. Wszyscy przedsiębiorcy z Unii Europejskiej są zobowiązani wykreować go – właśnie poprzez zarejestrowanie w systemie celnym UE. Przydaje się on zarówno do importu, jak i eksportu, ponieważ każda rejestracja do systemu teleinformatycznego odbywa się przy użyciu numeru EORI.

Odprawa celna przy eksporcie jest znacznie prostsza. Najpierw należy dokonać elektronicznego zgłoszenia celnego towarów w systemie teleinformatycznym ECS (System Kontroli Eksportu) o komunikacie IE515. Eksporter otrzymuje się Poświadczone Zgłoszenie Celne, na którym znajduje się data i czas przyjęcia zgłoszenia celnego, a także informacja o nadaniu numeru odprawy celnej (OGL). Gdy towar fizycznie przekroczy granicę, generowane jest urzędowe potwierdzenie wywozu towaru (dokument IE599), które stanowi podstawę do zastosowania zerowej stawki VAT. Podczas eksportu ładunków niewymagane są także żadne opłaty celne.

Zastanawiasz się, od jakiej kwoty jest odprawa celna? W przypadku importowanych produktów opłata należności celnych obowiązuje wtedy, gdy wartość przesyłki przekroczy 150 euro.

Jak spakować przesyłkę, by szybko przeszła przez odprawę celną?

Nieprawidłowo zapakowana i źle zabezpieczona przesyłka nie ma prawa przejść przez odprawę celną towaru. Unikniesz tego, jeśli zastosujesz się do kilku uniwersalnych zasad – niezależnie od zawartości. Przykład? Przeczytaj o wysyłce książek za granicę – zasady pakowania.

Najlepiej zainwestować w trwałe i mocne pudełka kartonowe z wytrzymałej tektury 5-warstwowej czy 7-warstwowej. Wykorzystaj dobrej jakości wypełniacze do paczek (np. folia bąbelkowa, flopak, ekologiczne poduszki powietrzne, papier pakowy), by ochronić zawartość przed uszkodzeniami. Nie zapominaj o szczelnym zaklejeniu kartonu – przyda się taśma pakowa. Paczkę można dodatkowo owinąć folią stretch (czarną, transparentną, kolorową), stanowiącą bezpośrednią ochronę przed wilgocią, kurzem, zabrudzeniami. Jeśli przesyłka trafia za granicę, powinieneś ją odpowiednio oznaczyć – za pomocą etykiety kurierskiej, etykiet ostrzegawczych.

Wszystkie niezbędniki znajdziesz wśród bogatego asortymentu sklepu internetowego RAJA. To nietuzinkowa firma, wyróżniająca się na tle innych przedsiębiorstw z branży opakowaniowej. Dlaczego? Otóż stawia na ekologię, naturalność, etykę sprzedaży.